Nhìn lại câu chuyện xuất khẩu khâu trang suốt thời gian qua mới thấy, vấn đề điều hành, quản lý thị trường này có sự lệch pha rõ rệt. Lúc cần chặt thì lỏng và ngược lại...

Còn nhớ thời điểm tháng 3, khi các nước đang quay cuồng với sự thiếu hụt trầm trọng khẩu trang y tế nói riêng và đồ bảo hộ y tế nói chung cho việc phòng chống dịch, Việt Nam được đánh giá có thể trở thành công xưởng sản xuất khẩu trang của thế giới.

Thế nhưng nhiều doanh nghiệp (DN) có năng lực, thậm chí có sẵn hàng vào thời điểm đó bất lực nhìn cơ hội qua đi mà không thể “làm bàn” bởi các quy định để có thể bán hàng ra nước ngoài quá chồng chéo, thậm chí có những quy định vô lý, rất khó đáp ứng.

Đơn cử, muốn xuất khẩu, DN phải bán hoặc hỗ trợ cơ sở y tế trong nước số lượng tối thiểu bằng 20% số lượng ghi trong tờ khai xuất khẩu.

Nhưng đâu phải DN nào cũng ký bán ngay được cho cơ sở y tế và ngược lại, đâu phải cơ sở nào cũng có nhu cầu, hoặc có nhu cầu nhưng ít hơn 20%. Đó là chưa kể giá bán khẩu trang y tế cho các cơ sở trong nước lại thấp hơn nhiều so với thị trường trong khi chi phí nguyên liệu đã tăng cao... nên DN cũng chẳng mặn mà.

Thế nên dù sản lượng trong nước thời điểm đó dư, khẩu trang vẫn tắc đường ra thế giới. Tất cả để Bộ có thẩm quyền về vấn đề này “chắc ăn” phần trách nhiệm của mình. Trong bối cảnh khó khăn, đơn hàng bị hủy bỏ hoặc tạm ngưng nhưng phải nhìn cơ hội tuột qua tầm tay, không ít ông chủ DN dệt may ngao ngán thở dài bất lực.